ΟΜΙΛΙΑ ΘΑΝΑΣΗ ΠΕΤΡΑΚΟΥ ΣΤΟ 46Ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΚΟΒΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΙΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ ΜΙΚΗΣ Ο ΣΥΝΘΕΤΗΣ ΤΩΝ ΠΟΙΗΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΟΡΑΜΑΤΩΝ

 

ΟΜΙΛΙΑ ΘΑΝΑΣΗ ΠΕΤΡΑΚΟΥ ΣΤΟ  46^Ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ  ΑΚΟΒΑΣ ΓΙΑ ΤΟ  ΜΙΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ

ΜΙΚΗΣ Ο ΣΥΝΘΕΤΗΣ ΤΩΝ ΠΟΙΗΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΟΡΑΜΑΤΩΝ

Φίλες και  φίλοι  καλησπέρα σας

Είναι  χαρά και  τιμή μου  που  είμαι προσκεκλημένος στο 46ο Φεστιβάλ της 'Ακοβας για  να μιλήσω " Για τα 100 χρόνια από τη Γέννηση του Τρισμέγιστου Μίκη " πριν την προβολή της εξαιρετικής ταινίας, του αγαπητού φίλου Γιάννη Κατωμερή  «Μίκης ο Συνθέτης των Ποιητών και των Οραμάτων" Ευχαριστώ πολύ τον Πρόεδρο της « Ένωσης Βυζικιωτών" αγαπημένο φίλο Γιώργο Αναστόπουλο και όλο το Δ.Σ. της  « Ένωσης Βυζικιωτών" για τη τιμή που μου έκαναν να με προκαλέσουν να μιλήσω για,  τον Τρισμέγιστο Μίκη στο εξαιρετικό Φεστιβάλ που διοργανώνετε .

Σήμερα ημέρα  Πανελλαδικής  δράσης αλληλεγγύης  στη Παλαιστίνη  και αγώνα  ενάντια στη γενοκτονία της Παλαιστινίων αν  ήταν μαζί μας με τη φυσική του παρουσία ο Μίκης, , ο άνθρωπος που το 1982 συνέθεσε μετά από προτροπή του ιστορικού ηγέτη των Παλαιστινίων Γιασέρ Αραφάτ τον Εθνικό Ύμνο του Παλαιστινιακού κράτους όταν επιτευχθεί η επίσημη ίδρυσή του, είναι βέβαιο ότι, ο Μίκης θα ήταν πρωταγωνιστής στον αγώνα αλληλεγγύης στη Παλαιστίνη και θα είχε  τολμήσει να πάει στη Γάζα να δώσει συναυλία αγνοώντας και την οικογένεια του και τους φίλους του που θα προσπαθούσαν να τον αποτρέψουν φοβούμενοι για τη ζωή του. Θα είχε πάει  στη Γάζα για να φωνάξει  μπροστά στα τανκς των Σιωνιστών   ,«Λευτεριά στη Παλαιστίνη» και «Να σταματήσει τώρα η γενοκτονία» του βασανισμένου Παλαιστινιακού λαού»  , «να εφαρμοστεί τώρα η απόφαση του ΟΗΕ  για την ίδρυση του Παλαιστινιακού  κράτους¨» . 

Φίλες και  φίλοι

Πέρασαν 100 χρόνια  απ’ την γέννηση του Τρισμέγιστου Μίκη  

Του Μίκη της Ρωμιοσύνης ,του Μίκη της Παλαιστίνης ,της Κούβας , της  Χιλής του Μίκη κατά   του απαρχάιντ, του Μίκη της Οικουμένης. Του Μίκη  της Δραπετσώνας και της Καισαριανής  .Του Μίκη της ΕΠΟΝ του ΕΑΜ του ΕΛΑΣ  του Μίκη του Δεκέμβρη του 44 του Μίκη των Λαμπράκηδων και του 1-1-4 του Μίκη του ΠΑΜ και του Αντιδικτατορικού Αγώνα ,του Μίκη της Ζάτουνας και του Ωρωπού, του Μίκη του Αντιμνημονιακού Αγώνα ,του Μίκη της Μακρονήσου  των φυλακών και της εξορίας του δικού  μας Μίκη .

O Μίκης Θεοδωράκης αντιπροσωπεύει -στην χώρα μας αλλά και διεθνώς- μια πολύ ακριβή και υψηλή πνευματική, αισθητική και πολιτιστική αξία. Με το έργο του -που μας άφησε κληρονομιά- συμπύκνωσε και εξέφρασε τον ελληνικό πολιτισμό σ’ όλες τις ιστορικές του περιόδους. Είναι έργο συνδεδεμένο τόσο με την νεότερη ιστορία μας, όσο και με το έργο των μεγάλων δημιουργών των γραμμάτων και των τεχνών της χώρας μας και όχι μόνον. Παράλληλα με την δράση του και την αγωνιστική του στάση αναγνωρίστηκε διεθνώς ως ένα σύμβολο για την ελευθερία, την ειρήνη και τον πολιτισμό.

Ρωτήθηκε ο Μίκης το 2005  στην επέτειο των 80 χρόνων από τη γέννηση του ποιο τραγούδι θέλει να του ευχηθούν οι Έλληνες και απάντησε: Με το «Κράτησα τη ζωή μου». Πράγματι  κράτησες τη ζωή σου  Τρισμέγιστε  Μίκη . Κράτησες τη ζωή σου ταξιδεύοντας ανάμεσα στα κίτρινα δέντρα, κατά το πλάγιασμα της βροχής, σε σιωπηλές πλαγιές φορτωμένες με τα φύλλα της οξυάς. Καμιά φωτιά στην κορφή τους, βραδιάζει.

Μορφές σαν τον Μίκη Θεοδωράκη που είναι έξω από τις διαστάσεις και του χρόνου και του χώρου, είναι άνθρωποι που έχουν προσωπικότητα οικουμενική, που μπορεί με τη φωτεινότητά τους να φωτίσουν όλους εμάς σε πάρα πολλούς δρόμους.

Σήμερα  100  χρόνια από τη γέννηση του  πρέπει να επαναλάβουμε τα λόγια του Οδυσσέα Ελύτη " είμαστε πάρα πολύ τυχεροί που ζήσαμε  στην εποχή που έζησε  ο Μίκης  και  πήραμε μπόι από τη μεγαλοσύνη του". Όταν ο τεράστιος Ελύτης λέει  κάτι τέτοιο  ,εμείς οι μικροί πώς πρέπει να αισθανόμαστε γι’ αυτόν τον παγκόσμιο  άνθρωπο ,αυτόν τον οικουμενικό Έλληνα  που πάντρεψε τη μουσική με την ποίηση και αφιέρωσε    τη ζωή του στην τέχνη και στον διαρκή αγώνα για ΕΝΑΝ ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΚΟΣΜΟ, ΜΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΠΙΟ ΔΙΚΑΙΗ,  ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΟΔΟ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ, ΤΗΝ ΕΙΡΗΝΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΔΕΛΦΟΣΥΝΗ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ,  ΤΗΝ ΑΥΤΟΔΙΑΘΕΣΗ ΤΩΝ ΛΑΩΝ;

Ο Μίκης με το έργο του δημιούργησε και κληροδότησε ένα υπόδειγμα καλλιτέχνη που όμοιο του δεν είχε υπάρξει στην οικουμένη. «Κατέβασε» την υψηλή τέχνη και τους μεγάλους ποιητές στις φτωχογειτονιές, στην καρδιά, στο μυαλό στη ψυχή και στα χείλη των απλών ανθρώπων του μόχθου και της βιοπάλης. Ύμνησε και τραγούδησε τους αγώνες, τους καημούς και τη μεγαλοσύνη της Ρωμιοσύνης. Είτε διαλαλώντας  «Τη ρωμιοσύνη μην την κλαίς εκεί που πάει να σκύψει», είτε δίνοντας ελπίδα με το  «σώπα όπου να ‘ναι θα σημάνουν οι καμπάνες», είτε υπενθυμίζοντας με αγωνιστικό πείσμα ότι  «αυτό το χώμα είναι δικό τους και δικό μας» , είτε καλώντας τους συνοδοιπόρους σε όλο τον κόσμο να δείξουν αλληλεγγύη με το «μη παρακαλώ σας, μη λησμονάτε τη χώρα μου».         

        Χωρίς τον Μίκη δεν θα γνωρίζαμε τα αριστουργήματα των μεγάλων μας ποιητών, του  Οδυσσέα Ελύτη, του Γιάννη Ρίτσου, του Γιώργου Σεφέρη, του Άγγελου Σικελιανού, του Τάσου Λειβαδίτη, του Κώστα Βάρναλη, του Μανώλη Αναγνωστάκη ,του Μάνου Ελευθερίου ,του Νίκου  Γκάτσου  ,του Μιχάλη Κατσαρού   αλλά και άλλων  παγκόσμιων δημιουργών όπως  του Πάμπλο Νερούδα, του Ναζίμ Χικμέτ και άλλων πολλών. Μας έμαθε ακόμα ο Μίκης να διαβάζουμε ποίηση με τη μουσική του, να την κατανοούμε. Πόσοι από μας θα ξέρανε τι σημαίνει «Ρωμιοσύνη» του Ρίτσου; Πόσοι από μας είχαν διαβάσει το «’Αξιον εστί» του Ελύτη»; Πόσοι είχαν εντρυφήσει τα «Επιφάνεια» το Σεφέρη; Και πόσοι αν θέλετε είχαν νιώσει το «Χάθηκα» του Γιάννη Θεοδωράκη στους «Λιποτάκτες», που άλλος έχασε το εγώ του, άλλος τις ενοχές του, άλλος τη συνείδησή του; Κορυφαίες στιγμές ποιήσεως του νεότερου ελληνισμού.

Πόσοι από μας δε χρωστούμε μεγάλη ευγνωμοσύνη στον Μίκη που μας έκανε να γίνουμε κι εμείς ποιητές; Γιατί η ποίηση η μεγάλη έφυγε από τα σαλόνια που ήταν της περιωπής, της αριστοκρατίας, της μεγάλης κοινωνίας, της υψηλής και κατέβηκε μέχρι τα αλώνια του αγρότη, του εργάτη, μέχρι το πεζοδρόμιο.

Μια φορά ο Μίκης στον Σύλλογο των Κρητών Σπουδαστών, σε μια διάλεξη, την εποχή εκείνη τη δύσκολη, του ’62-’63, είχε πει μια φράση: «Ξέρετε πόσο ωραίο θα είναι οι εργάτες στο γιαπί, στο καλούπι, εκεί που καλουπώνουν, να αρχίσουν να μιλούν για Μότσαρτ, για Μπετόβεν, για λαϊκό τραγούδι, να λένε για ποίηση, να λέει ο ένας στον άλλον και να εξηγεί τον Ελύτη, τον Σεφέρη;»

 Η μουσική του Μίκη δεμένη με την ποίηση έγινε η παγκόσμια γλώσσα που δονεί και κινητοποιεί τους απανταχού εξεγερμένους και καταπιεσμένους, τους λαούς που διεκδικούν και αγωνίζονται για μια καλύτερη θέση στον ήλιο.

Δεν μας άφησε όμως μόνο το έργο του, μας άφησε παρακαταθήκη και το παράδειγμα της ανυπότακτης ζωής του, το υπόδειγμα του ελεύθερου, ανήσυχου και ασυμβίβαστου επαναστάτη. Του  μεγάλου μαχητή της Δημοκρατίας ,της Εθνικής ανεξαρτησίας και της κοινωνικής προκοπής . Γιατί ο Μίκης δεν ήταν μόνο θεωρητικός, ένας διανοούμενος, αλλά έζησε κάνοντας πράξη τα πιστεύω του  και αγωνίστηκε για μια καλύτερη πατρίδα σε όλες τις ιστορικές περιόδους  της χώρας, στην κατοχή ,  την αντίσταση,  τον εμφύλιο, για  Κυπριακό, το 114 με τους Λαμπράκηδες, στον αγώνα ενάντια στη δικτατορία των συνταγματαρχών, αλλά και στη σύγχρονη χούντα των τραπεζών και των μνημονίων.

Ας ακούσουμε τον ίδιο το Μίκη «Ο καλλιτέχνης δεν πρέπει να είναι μόνο με το έργο του κοντά στον λαό, αλλά ακόμα και με την ίδια τη ζωή του. Να βρίσκεται πάντα στο πλευρό του λαού.

… Να μην ξεχωρίζει τη ζωή του από τη ζωή του εργαζόμενου, του πρωτοπόρου αγωνιστή. Αυτή η στάση δυναμώνει τον λαό. Δυναμώνει όμως ακόμα πιο πολύ τον καλλιτέχνη και ανανεώνει την τέχνη…».

 Από τα 18 του που συμμετείχε πρωταγωνιστής στη μεγάλη διαδήλωση στις 25 Μαρτίου 1943 ενάντια στην Ναζιστική  κατοχή  και συνελήφθη και βασανίστηκε για πρώτη φορά στη Τρίπολη από τους Ιταλούς, μέχρι τα 87 που συμμετείχε μαζί με τον άλλο Μέγιστο Παγκόσμιο Έλληνα το Μανώλη Γλέζο το Φλεβάρη του 2012 στη μεγάλη διαδήλωση ενάντια στα μνημόνια και τους έριξαν δακρυγόνα, μέχρι και τα 95 του όταν έγραψε στις 28 Οκτωβρίου του 2020 το ιστορικό άρθρο ενάντια στην εγκληματική οργάνωση της Χρυσής Αυγής ο Μίκης ήταν παρών σε όλους τους αγώνες του λαού μας και όλων των λαών του κόσμου για την Ειρήνη, τη Λευτεριά, τη Δημοκρατία και την Εθνική Ανεξαρτησία και τη κοινωνική απελευθέρωση.  Στο έπος της Εθνικής Αντίστασης, μέσα από τις γραμμές της  ΕΠΟΝ, του ΕΑΜ, και του ΕΛΑΣ. Πολέμησε   το Δεκέμβρη ,πρωταγωνιστής στη συνέχεια  στους αγώνες για την Δημοκρατία και την άρση των συνεπειών του εμφυλίου, στους αγώνες για την Ειρήνη ,στους μεγάλους αγώνες για τη Δημοκρατία του    1-1-4, οδηγός στη  μεγάλη πολιτιστική και πολιτική επανάσταση των  Λαμπράκηδων, στους αγώνες για την υπεράσπιση των δικαίων της Κύπρου, στον Αντιδικτατορικό  αγώνα , στον αγώνα  ενάντια στα μνημόνια. Πάντοτε και παντού ο Μίκης μπροστά.

 Το τεράστιο πολιτικό μέγεθος του Μίκη αποδεικνύεται κατά τη γνώμη μου σε  δυο  περιόδους που ο Μίκης ήταν πρωταγωνιστής

 1.      Στη τεράστια συμβολή του Μίκη στο  μεγάλο  κίνημα των Λαμπράκηδων    στη  μεγαλύτερη  νεολαιίστικη οργάνωση που έχει υπάρξει στη πατρίδα μας . Όταν μετά τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη στις 22 Μάη του 1963 στις 8  Ιούνη του 1963 ιδρύθηκε η ΔΝΛ και ο Μίκης εκλέχτηκε Πρόεδρος . Ας μιλήσουμε με τα ίδια του τα λόγια «Έβαλα λοιπόν ευθύς σε ενέργεια ένα σχέδιο πρωτοβουλιών μέσα στο οποίο ενέτασσα μεθοδικά τις απόψεις μου για το μαζικό κίνημα και ειδικότερα το κίνημα νεολαίας -τη σύνδεση της πολιτιστικής με την πολιτική δράση- τις απόψεις μου για την έντεχνη-λαϊκή τέχνη και το ρόλο της στην ευαισθητοποίηση και τη συστράτευση των μαζών, την απόρριψη του μοντέλου του λεγάμενου «δημοκρατικού συγκεντρωτισμού», την ανάδειξη ενός άλλου μοντέλου οργάνωσης (δηλαδή του μοντέλου της ουσιαστικής δημοκρατίας), τη δύναμη των δημοκρατικών διαδικασιών στη λήψη όλων των αποφάσεων και τέλος την ανάδειξη της ελληνικής νεολαίας σε πρωτοπόρα δύναμη κρούσης από την επίλυση των καθημερινών προβλημάτων έως την υπεράσπιση της Ειρήνης και της Εθνικής Ανεξαρτησίας.

Για να υλοποιηθούν όμως όλα αυτά έπρεπε να ληφθούν συγκεκριμένες πρωτοβουλίες, όπως λ.χ.

• Ίδρυση Λεσχών σε Αθήνα, Πειραιά και στη συνέχεια σε κάθε συνοικία.
• Ίδρυση Λεσχών σε όλη την Ελλάδα, σε πόλεις και σε χωριά

Έβαλα μάλιστα τον πήχη πολύ ψηλά: Χίλιες Λέσχες!

Η Λέσχη δεν θα ήταν ένα ακόμα κομματικό στέκι αλλά τόπος συνάντησης όλης της νεολαίας. Θα έπρεπε λοιπόν ευθύς εξ αρχής να προσανατολίσουμε τους νέους σε μορφές ενεργητικού πολιτισμού. Δηλαδή όχι μόνο θεατές-ακροατές αλλά δημιουργοί δικού μας καλλιτεχνικού και πνευματικού γίγνεσθαι.

Τελικά πραγματοποίησα σε μεγάλο βαθμό τα σχέδιά μου και επέβαλα τις απόψεις μου κυρίως σε ό,τι αφορά την δομή και τις λειτουργίες του νέου τύπου οργάνωσης με την σφραγίδα της εσωκομματικής δημοκρατίας και της δημοκρατικής λήψης αποφάσεων σε όλες τις βαθμίδες της οργάνωσης. Έτσι η ΔΝΛ αναδείχθηκε στην μαζικότερη, στην πιο πρωτοπόρα και στην πιο δυναμική πολιτική δύναμη της εποχής.» και

 2. Στον αντιδικτατορικό αγώνα όπου με τον αγώνα του και το έργο του συνέβαλε στο να δημιουργήσει ένα παγκόσμιο κίνημα απονομιμοποίησης και  καταδίκης της Χούντας από τη παγκόσμια κοινή γνώμη. Η τεράστια δύναμη των τραγουδιών του Μίκη μπορεί  να φανεί και από μια προσωπική  μαρτυρία .Γενάρης του 73 λίγους μήνες πρωτοετής φοιτητής στο Μαθηματικό Αθήνας . Μια φίλη και συμφοιτήτρια με ενημερώνει ότι ένας φίλος του αδερφού της έχει   φέρει μια   μπομπίνα    από το Λονδίνο,  με τη μεγάλη συναυλία του Μίκη, αμέσως μετα την απελευθέρωση του από τον Ωρωπό ,«το Πνευματικό εμβατήριο» . Αποφασίζουμε να καλέσουμε συμφοιτητές που τους είχαμε εμπιστοσύνη να πάμε στο σπίτι της ,να ακούσουμε τη συναυλία  . Πήγαμε και όταν τελείωσε ήταν τόση η ψυχική μας ανάταση που διαμαρτυρηθήκαμε στους μεγάλους γιατί  δεν ξεκινάμε διαδήλωση τώρα τη νύχτα . Αυτό συνεχίστηκε άλλες τρεις βραδιές καλώντας και  άλλους συμφοιτητές. Το αποτέλεσμα μετρήθηκε   40 ημέρες μετα στην πρώτη κατάληψη της Νομικής στις 22 Φλεβάρη του 73 όπου το 1^ο έτος του Μαθηματικού είχε την πιο  μαζική συμμετοχή .

 Και  βέβαια όπως και ο Κολοκοτρώνης  «ανταμείφθηκε» για τη μεγάλη του αγάπη και προσφορά στην Ελλάδα και τον Ελληνικό λαό όχι μόνο από τους φασίστες κατακτητές, αλλά  και από το μετεμφυλιακό κράτος της δεξιάς και τη Χούντα με φυλακές, εξορίες και απάνθρωπα βασανιστήρια.

Το ηθικό ανάστημα του μέγιστου αυτού ανθρώπου αποδεικνύεται από το γεγονός ότι παρότι βασανίστηκε σε πολλούς τόπους εξορίας και κυρίως στο κολαστήριο της Μακρονήσου, έγραψε και μελοποίησε το «Δυο γιούς είχες μανούλα μου… ο ένας για την ανατολή κι ο άλλος για τη δύση και συ στη μέση μοναχή κοιτάς ρωτάς τον ήλιο».

Είναι  Οκτώβρης  του ’62, τότε που ο Μίκης Θεοδωράκης, σε ηλικία 37 ετών, τιτλοφορεί ένα δικό του γενναίο έργο, συμπύκνωμα της μέχρι τότε δικής του προσωπικής οδύσσειας. Αντίσταση, συλλήψεις, ΕΑΜ, δυσκολίες, σπουδές, εξορίες, ως θεατρικό έργο, με τη σπουδαία και τη γενναία φράση για την εποχή εκείνη: «Το τραγούδι του νεκρού αδερφού».

Το ανεβάζει για πρώτη φορά από το Ελληνικό Λαϊκό Θέατρο του Μάνου Κατράκη στο Θέατρο Καλουτά στην Αθήνα. Ένα έργο  μυσταγωγία  .

Στα 37 του χρόνια   ο Μίκης, αυτοπροσδιόριζε μόνος του τα όρια του δικού του μεγέθους μέσα απ’ αυτό το έργο.   Και μέσα από κει οριοθετούσε και τα καλούπια της ανθρωπιάς του, της δημιουργίας του, που έχει σχέση με την οικουμενικότητά του, με τον χαρακτήρα του, με συμπεριφορές του, με όλα αυτά τα στοιχεία που συνθέτουν την προσωπικότητά του.

Δημιουργός ο Μίκης σε όλα. Η ελληνική έννοια λέει: Δημιουργός είναι εκείνος που κάνει έργα για τον δήμο του, να μείνουν, να τον θυμούνται οι μεταγενέστερες γενιές. Αυτό ο Μίκης το  κατάφερε σε υπερθετικό  βαθμό .

 

Αλλά ότι και να πω εγώ, ότι και να πούμε εμείς για τον Τρισμέγιστο Μίκη είναι μικρά και λίγα, γιατί έχουν μιλήσει γι’ αυτόν παγκόσμιες προσωπικότητες της τέχνης, του πολιτισμού, των γραμμάτων, της πολιτικής και κοινωνικής ζωής, αλλά και όλοι οι μεγάλοι επαναστάτες του 20ου αιώνα.  

 Ο Μεγάλος μας ποιητής Γιάννης Ρίτσος είχε πει ,«Μίκης Θεοδωράκης: ο πολυτάλαντος, ο πολυδιάστατος, ο πολυσύνθετος, ο πολυδύναμος. Όλα σ’ αυτόν είναι μεγάλα: ανάστημα, χέρια, πόδια, φωνή, γέλιο, κίνηση – όλα στον υπερθετικό βαθμό. Είναι απ’ αυτούς που όταν χορεύουν στην πλατεία μέσο στο σπίτια τρέμουν τα ταβάνια και κουδουνίζουνε τα γυαλικά στα ράφια».

Το  μόνο που μπορούμε να πούμε  και  μπορώ να πω   είναι ότι  

   Μίκη, σου χρωστούμε πολλά  γιατί   μας χάρισες τη Δραπετσώνα, το Σαββατόβραδο, τα τραγούδια του ΑΓΩΝΑ, το ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ,  τον ΕΠΙΤΑΦΙΟ  τα τραγούδια της ΡΩΜΙΟΣΥΝΗΣ , ΤΟ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ  ΕΜΒΑΤΗΡΙΟ , ΤΟ  ΚΑΝΤΟ  ΧΕΝΕΡΑΛ και τόσα άλλα  που τραγουδάμε όχι μόνο εμείς αλλά και όλοι οι λαοί του κόσμου που παλεύουν για ένα αύριο πιο φωτεινό, για έναν ουρανό πιο γαλανό, για περισσότερο φως,  από την Κύπρο μέχρι την Κούβα και απ’ την Χιλή και τη Νότια Αφρική μέχρι την Παλαιστίνη . 

Μίκη σε ευχαριστούμε που  μας  έμαθες να αγαπάμε την Ελλάδα αλλά και όλους τους λαούς του κόσμου και να αγωνιζόμαστε για τον ΑΝΘΡΩΠΟ,  για την Ειρήνη και  το  δίκιο, για να,  ναι Λευτέρη η πατρίδα και πανανθρώπινη η λευτεριά. 

Σε  ευχαριστούμε για όσα, έκανες  για,  την Ελλάδα ,τη Κύπρο και όλους τους λαούς,  του κόσμου 

Μίκη θα συνεχίσουμε μέχρι να δούμε τις αμυγδαλιές να ανθίζουν και τα μάρμαρα, να λάμπουν στον ήλιο 

 Σε ευγνωμονούμε που μας έδειξες το δρόμο να,  ανέβουμε λίγο ψηλότερα. 

Μίκη σε ευγνωμονούμε που αφιέρωσες τη ζωή σου και τη τέχνη σου στον αγώνα, για έναν καλύτερο κόσμο ,για  μια κοινωνία,  δίκαιη χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο για, την πρόοδο του ανθρώπου, για, την παγκόσμια ειρήνη , για την αδελφοσύνης των λαών και την αυτοδιάθεση όλων των λαών του κόσμου.