ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Θέμα: Ομιλία του
Εισηγητή του ΣΥΡΙΖΑ Θ Πετράκου Σχέδιο Νόμου του ΥΠΕΚΑ «Κύρωση συμφωνίας
φιλοξενούσας χώρας μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Trans Adriatic
Pipeline AG» TAP
Παρατίθεται η Εισήγηση του Θ Πετράκου
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΠΕΤΡΑΚΟΣ (Εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ – ΕΚΜ): Κύριοι Υπουργοί, κυρίες
και κύριοι συνάδελφοι, ο ΣΥΡΙΖΑ, προφανώς θεωρεί ότι οι αγωγοί μπορούν να
συμβάλουν, κάτω από όρους και προϋποθέσεις, στη γεωπολιτική αναβάθμιση της
χώρας.
Αναγκαίες προϋποθέσεις, όμως, γι' αυτό είναι πρώτον, μια ανεξάρτητη,
πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική, η οποία, όμως, δυστυχώς δεν υπάρχει. Δεύτερον,
η ύπαρξη και η ενεργός συμμετοχή ισχυρών δημοσίων ενεργειακών επιχειρήσεων
ΔΕΠΑ, ΔΕΣΦΑ, τις οποίες όμως η κυβέρνηση
δυστυχώς ξεπουλάει, και τρίτον, η επιλογή των αγωγών να εντάσσεται και να
εξυπηρετεί τον ενεργειακό σχεδιασμό της χώρας.
Από το σενάριο να μην περνούσε ο αγωγός από τη χώρα μας, σαφώς είναι θετικό
το ότι περνάει. Για το λόγο αυτό στην πρώτη συζήτηση που έγινε στη Βουλή και
στην Επιτροπή Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων είχαμε στηρίξει την
επιλογή του αγωγού παρά τις σοβαρές ενστάσεις για τη σύμβαση. Γι' αυτό είχαμε
ψηφίσει «παρών». Σας είχαμε πει τότε, εκμεταλλευτείτε το «παρών» της
αξιωματικής αντιπολίτευσης και επαναδιαπραγματευθείτε τους όρους, ώστε να
αποσπάσει η χώρα μεγαλύτερα οφέλη. Εσείς όμως δεν κάνατε σχεδόν τίποτα. Το μόνο
που έγινε είναι να υπάρχει μια δυνατότητα για μία έως τρεις συνδέσεις με το
ελληνικό σύστημα απλά ως δυνατότητα.
Βέβαια και αυτό δεν διασφαλίζει τίποτα γιατί πρώτον, δεν δεσμεύεται η
κοινοπραξία για συγκεκριμένες ποσότητες, δεύτερον, δεν υπάρχει καμία αναφορά
για προνομιακή τιμολόγηση στις περιοχές διέλευσης και τρίτον και σημαντικότερο
δεν είναι σίγουρο ότι θα φθάνει το φυσικό αέριο και για μας, καθώς υπάρχουν
συγκεκριμένες ποσότητες που έχουν δεσμεύσει οι Αλβανοί, οι Ιταλοί και οι
λοιποί.
Ενεργειακός σχεδιασμός σημαίνει ότι έπρεπε να είχαν προβλεφθεί διασυνδέσεις
στις περιοχές που δεν υπάρχει ελληνικό σύστημα και αυτές είναι η Δυτική
Μακεδονία, η Ήπειρος, αλλά και σύνδεση με τον αγωγό φυσικού αερίου Θεσσαλονίκης
- Αθήνας. Σήμερα βέβαια δεν συζητάμε αν είμαστε σύμφωνοι με τον TAP, για το
οποίο φυσικά έχουμε τοποθετηθεί όπως προείπα. Σήμερα συζητάμε τη συγκεκριμένη
σύμβαση, αν είμαστε υπέρ ή όχι της συγκεκριμένης σύμβασης.
Εισαγωγικά θέλουμε να τονίσουμε ότι η συγκεκριμένη επιλογή δεν ήταν
αποτέλεσμα ενεργούς πολιτικής της χώρας,
αλλά καθαρά εσωτερική στάθμιση συμφερόντων του κονσόρτσιουμ των εταιριών του
Σαν Ντενίζ και του TAP αρχικώς και κατά δεύτερο λόγο αποτέλεσμα των πιέσεων των
Αμερικανών στην ελληνική κυβέρνηση. Η Ελλάδα ήθελαν να δένεται περισσότερο στο
άρμα των Αμερικανών όσον αφορά την προώθηση των γεωπολιτικών συμφερόντων. Είναι
γνωστή ιστορία, παλιά του Μπουργκάς –
Αλεξανδρούπολη και το τι έγινε γι' αυτό. Επιπλέον, δεν εκμεταλλεύτηκε η
κυβέρνηση και δεν πίεσε την Αλβανία για την οριοθέτηση της ΑΟΖ με το γνωστό
πρόβλημα που υπάρχει με το συνταγματικό δικαστήριο της Αλβανίας.
Σε ό,τι αφορά στη σύμβαση που συζητάμε θα ήταν θετική, κατά τη γνώμη μας,
αν κάλυπτε μια σειρά από όρους και προϋποθέσεις. Πρώτον, να συμβάλει ώστε να
αναβαθμιστεί η χώρα σε ενεργειακό κόμβο. Αυτό προϋποθέτει συμμετοχή στο
κοινοπρακτικό σχήμα. Όχι μόνο δεν υπάρχει συμμετοχή της χώρας, αλλά η κυβέρνηση
ξεπουλάει και τις δημόσιες επιχειρήσεις φυσικού αερίου, τη ΔΕΠΑ και τη ΔΕΣΦΑ -
και μάλιστα τη ΔΕΣΦΑ στην κρατική Αζέρικη εταιρεία Socar- ενώ αντίθετα με εμάς
η Τουρκία συμμετέχει στους αντίστοιχους αγωγούς, μέσω της δικής της κρατικής
εταιρείας BOTAS. Δεύτερον, να συμμετέχει η χώρα στα κέρδη λειτουργίας του
αγωγού, γιατί είναι γνωστό ότι οι χώρες διέλευσης έχουν οικονομικά οφέλη, αν
παίρνουν τέλη διέλευσης, τα οποία είναι ένα είδος διοδίων. Στη σύμβαση δεν
είδαμε να προβλέπονται τέλη διέλευσης. Σήμερα βέβαια τυχαία έπεσε στα χέρια μας
- και αυτό είναι ένα θέμα, το πώς προετοιμασμένα έρχεται- γιατί ψάχνοντας τη
ΡΑΕ διαπιστώσαμε ότι συζητείται το θέμα με τις ρυθμιστικές αρχές και των άλλων
χωρών, διότι υπάρχουν μια σειρά εξαιρέσεις σε σχέση με την Ευρωπαϊκή Οδηγία
73/2009 και επομένως συζητείται εκ των υστέρων. Αυτό όμως είναι ένα ζήτημα σε
σχέση με την ενημέρωση των βουλευτών και το πώς ξέρουμε τα πάντα για το θέμα
που συζητάμε σήμερα. Τρίτον, να εντάσσεται ο αγωγός στο ενεργειακό σύστημα της
χώρας - προείπαμε ότι δεν υπάρχει. Τέταρτον, να συμβάλει στη διαφοροποίηση και
στην πολλαπλότητα πηγών εφοδιασμού με το φυσικό αέριο. Όπως προείπαμε οι
ποσότητες που πιθανόν να μπορούν να διοχετευθούν στην ελληνική αγορά είναι
αβέβαιες έως ελάχιστες και επιπλέον δεν υπάρχει διασφάλιση για μειωμένες τιμές
στις περιοχές διέλευσης. Πέμπτον, να δημιουργήσει σημαντικές νέες θέσεις
εργασίας. Τα οφέλη και σε αυτόν τον τομέα είναι αμφίβολα και λίγα.
Καθόσον λοιπόν, κοιτάς την καλύτερη προσφορά, καμία δέσμευση δεν υπάρχει
για έστω ένα ποσοστό, θα απασχοληθεί ντόπιο γεωτεχνικό και επιστημονικό
προσωπικό. Οι εκτιμήσεις του ΙΟΒΕ, για δημιουργία 4.800 νέων θέσεων εργασίας,
και κατά την περίοδο κατασκευής 8 έως 10 χιλιάδες, είναι ανυπόστατες. Και δεν
είναι ανυπόστατες γιατί το ΙΟΒΕ έχει πέσει έξω, στις μέχρι τώρα εκτιμήσεις της
αλλά, είναι ανυπόστατες γιατί με βάση αυτά που γνωρίζουν οι επιστήμονες, που
απασχολούνται είτε στην ΑΣΠΡΟΦΩΣ είτε στη ΔΕΠΑ και στη ΔΕΣΦΑ, γνωρίζουν και
υπολογίζουν τις θέσεις πάρα πολύ χαμηλότερες. Βέβαια, και το ίδιο το ΙΟΒΕ
παραδέχεται σε άλλη παράγραφο, ότι μόνιμες θέσεις θα είναι μόλις 100.
Σε σχέση με το φορολογικό καθεστώς, εδώ κατά τη γνώμη μας, πρόκειται,
μπορούμε να τις χαρακτηρίσουμε, αποικιοκρατικές. Εάν μία κυβέρνηση,
θεσμοθετήσει αύξηση των σημερινών φορολογικών συντελεστών, αυτό δεν θα ίσχυε
για την επένδυση. Η συμφωνία, προβλέπει επίσης απαλλαγή από ειδικό φόρο
ακινήτων, την ώρα που η κυβέρνηση σκέφτεται να φορολογήσει, ακόμη και τα
μαντριά των κτηνοτρόφων.
Ακόμη προβλέπεται μία σειρά, σκανδαλωδών εξαιρέσεων από την υπαγωγή της
επένδυσης σε ΦΠΑ. Επιπλέον, την ίδια στιγμή, που το Υπουργείο Οικονομικών
ταλαιπωρεί τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τους αγρότες για την επιστροφή του
ΦΠΑ, και παρακρατεί ακόμα και μη ληξιπρόθεσμες οφειλές που δικαιούνται, με την
παρούσα συμφωνία, επιβάλλει την επιστροφή του ΦΠΑ στον επενδυτή, εντός 180
ημερών και μάλιστα με την απειλή καταβολής, προστίμων εάν καθυστερήσει. Όλα
αυτά είναι παράδειγμα, για το πώς αντιλαμβάνεται η κυβέρνηση την έννοια της
φορολογικής δικαιοσύνης. Δηλαδή, χαράτσια και εξοντωτική φορολογία στους
πολίτες και φορολογική ασυλία και πρωτοφανή, για ευρωπαϊκή χώρα, προνόμια για
τους έχοντες και τους κάθε λογής επενδυτές.
Σε σχέση με την όδευση και για την προστασία του περιβάλλοντος. Εδώ,
υπάρχουν σοβαρές αντιρρήσεις, τις οποίες γνωρίζεται πάρα πολύ καλά, από την
περιφέρεια, από το Περιφερειακό Συμβούλιο Ανατολικής Μακεδονίας, Θράκης, από το
Τεχνικό Επιμελητήριο, από το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο, από δήμους, από
αγροτικούς συλλόγους και άλλους φορείς. Τα οποία θα καταθέσω στα πρακτικά.
Οι φορείς, ζητούν να μην περάσει από τις κρινήδες και τα τενάγη των
Φιλίππων, να υπάρξει αλλαγή της διέλευσης, ώστε να μην περνά από εδάφη καλλιεργήσιμα
και μάλιστα αρδευόμενα, ούτε ο σταθμός αποσυμπίεσης, ο οποίος προβλέπεται να
εγκατασταθεί στην περιφερειακή ενότητα Σερρών, να βρίσκεται απαράδεκτα κοντά σε
κατοικημένες περιοχές.
Τι θα κάνετε κύριοι Υπουργοί, με τα δίκαια αυτά αιτήματα των φορέων της
Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης; Περιμένουμε, την τοποθέτησή σας. Επίσης,
θεσμοθετείται και εδώ το fast traction, που έχει να κάνει με τις
περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις.
Τρίτον, όσον αφορά τον παροπλισμό των εγκαταστάσεων. Υποχρέωση του ΤΑΠ, και
σε αυτό είναι ασαφής. Εμείς θεωρούμε, ότι έπρεπε να είχε απαιτηθεί και
συμφωνηθεί, ότι για τον παροπλισμό των εγκαταστάσεων, θα τον αναλάβει η
εταιρεία και να κατατεθούν τραπεζικές εγγυήσεις, ίσες με το κόστος παροπλισμού
των εγκαταστάσεων ώστε, με την διακοπή λειτουργίας τους, να μπορεί να γίνει η
αφαίρεσή τους, χωρίς να κληθεί η Ελλάδα να πληρώσει το κόστος αυτό. Στις
εγγυήσεις για τον παροπλισμό των εγκαταστάσεων, να προβλέπετε επίσης, ότι σε
περίπτωση διακοπής του έργου στη μέση, να υπάρχουν ανάλογα κονδύλια
αποκατάστασης.
Επίσης, στη σύμβαση δεν αναφέρεται ούτε η δυνατότητα ελέγχου βιβλίων και
παραστατικών της κοινοπραξίας, από το ελληνικό κράτος, πράγμα το οποίο είναι
διεθνής πρακτική, και όμως εδώ δεν υπάρχει. Για τον έλεγχο από τη χώρα της
αποκατάστασης των ζημιών, που μπορεί να προκληθούν στον αγωγό από διάφορες
αιτίες. Ρωτάμε, γιατί δεν προβλέπονται αυτά;
Εκτός όμως από τα ανωτέρω, υπάρχουν και άλλοι ουσιώδης και σημαντικοί
νομικοπολιτικοί λόγοι, που δεν επιτρέπουν να δώσουμε θετική ψήφο, στη συγκεκριμένη
σύμβαση. Μέσα, από το κείμενο της σύμβασης δημιουργείται, ένα νέο δίκτυο, το
οποίο θα εφαρμόζεται, ειδικά στην εδαφική έκταση που θα καταλαμβάνει σε μήκος
800 περίπου χιλιομέτρων, ο αγωγός και οι εγκαταστάσεις τους. Οι οποίες όμως, θα
ανήκουν στον επενδυτή. Αυτό το νέο δίκαιο θεσμοθετεί τέτοια προνόμια υπέρ του
επενδυτή, αλλά σε βάρος του δημοσίου, με συνέπεια όσα μέχρι σήμερα γνωρίζουμε,
για τους νόμους περί απαλλοτριώσεων και προστασίας αρχαιολογικών χώρων, του
περιβάλλοντος και των υδάτινων πόρων, πάνε στην άκρη με συνοπτικές διαδικασίες.
Ακόμα χειρότερα, εάν στην διάρκεια τουλάχιστον 30 χρόνων από σήμερα, το
κράτος θέλει να νομοθετήσει διαφορετικά. Οφείλει να πληρώσει αποζημίωση, εφόσον
αυτός θεωρείται ο επενδυτής και ο νέος νόμος βλάπτει τα συμφέροντά του. Σε
τέτοια περίπτωση, το κράτος οφείλει να καταβάλλει την αποζημίωση με μόνο
δικαιολογητικό το σχετικό έγγραφο – αίτημα του επενδυτή, χωρίς άλλη διαδικασία
ή έλεγχο. Για όσους εξακολουθούν, ακόμα να πιστεύουν ότι οι προβλεπόμενες
διαδικασίες και οι έλεγχοι μπορεί να οδηγήσουν σε προστασία των συμφερόντων του
κράτους, επικαλούμαι εδώ, την αποζημίωση που ζήτησαν και έλαβαν από την παρούσα
κυβέρνηση, βάση παρόμοιων συμβατικών προβλέψεων, οι παραχωρισιούχοι και οι
εργολάβοι στους οδικούς άξονες.
Όμως σε περίπτωση αλλαγής του νόμου που ωφελεί τον επενδυτή αυτός έχει
υποχρέωση, κι εφόσον βέβαια αποδειχτεί ότι ωφελείται, να πληρώσει στο δημόσιο
ένα χρηματικό ποσό που δεν ξεπερνά το ήμισυ του οφέλους. Δηλαδή, τα δικά μας,
δικά μας και τα ξένα τα μισά, πάλι δικά μας. Αυτή όμως είναι λογική του
καραγκιόζη κι όχι λογική σωστής Σύμβασης. Ακόμη χειρότερα είναι τα πράγματα αν
το κράτος θελήσει να εθνικοποιήσει την επένδυση. Αφενός πρέπει να αποδείξει ότι
αυτό δε συνιστά διακριτική μεταχείριση για την εταιρία έναντι άλλων, αφετέρου,
δε, διότι η εν λόγω αποζημίωση πρέπει να περιλαμβάνει όλα τα χρήματα που ο
επενδυτής απλώς θα ισχυριστεί ότι χρωστάει σε οποιονδήποτε- «θα ισχυριστεί»
επαναλαμβάνω- δεύτερον, όλο το ποσό του κεφαλαίου και τρίτα πρόσωπα θα ισχυριστούν
ότι επένδυσαν στο έργο, τρίτον, ένα ποσό ίσο με τη καθαρή παρούσα αξία της
προσδοκώμενης απόδοσης το κεφαλαίου που θα έχουν επενδύσει αυτοί οι τρίτοι στο
έργο, και τέταρτο, την αξία του έργου μείον τις αποσβέσεις καθώς και κάθε άλλο
ποσό κατά το οποίο αποζημιώνεται.
Σε επίπεδο εθνικής κυριαρχίας, αναφέρω μόνο το σημαντικό και ουσιώδες
γεγονός, ότι έναντι του επενδυτή το κράτος παραιτείται της ασυλίας του.
Συμπερασματικά, πρόκειται για μία «λεόντεια» Σύμβαση σε βάρος του δημοσίου.
Δημιουργεί μια ζώνη εδάφους η οποία παρότι βρίσκεται εντός της ελληνικής
επικράτειας, θα αποτελεί ιδιοκτησία αγνώστου, εν τέλει, μετοχικής συνθέσεως
εταιρίας η οποία θα απολαμβάνει και εταιροδικίας.
Για όλους τους λόγους είναι προφανές ότι δεν είναι δυνατό να πούμε «ναι»
στη συγκεκριμένη Σύμβαση. Επιφυλασσόμαστε περιμένοντας και τις απαντήσεις σας
για την Ολομέλεια και το ακριβές περιεχόμενο της μη συστατικής ψήφου μας
περιμένοντας τις απαντήσεις σας.
Τέλος, θέλω να ρωτήσω γιατί δεν υπογράψαμε την ίδια Σύμβαση με Αλβανία και
Ιταλία, δηλαδή, μια κοινή Σύμβαση σε τέσσερις γλώσσες; Γιατί δεν μας έχει
κοινοποιηθεί η ιταλική συμφωνία και αλβανική συμφωνία;
Με την ανοχή σας, κύριε Πρόεδρε, θα θέλαμε να κάνουμε άσχετο με το θέμα,
μια και εδώ έχουμε τον κ. Υπουργό - τον οποίο δεν είδαμε χθες, είδαμε τον κ.
Υφυπουργό με μια αντιπροσωπεία- για ένα άλλο θέμα, σημαντικό ενεργειακό θέμα,
και θέλουμε να σας κάνουμε μια έκκληση σε σχέση με το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών
Ενέργειας. Γνωρίζετε πάρα πολύ καλά, ότι οι ρυθμίσεις και η πρόβλεψεις σας
κανένα δημοσιονομικό όφελος δεν έχουν για το κράτος, αντίθετα δημιουργούν
προβλήματα και προσκόμματα στη λειτουργία του Κέντρου, και μάλιστα, η μη
απόδοση δεδουλευμένων 2,5 ετών από το ΕΣΠΑ, έχει καθυστερήσει απαράδεκτα
αναβάθμιση λαϊκών περιοχών οι οποίες σήμερα, π.χ. στην Αγία Βαρβάρα, δεν έχουν
να ζεσταθούν, ενώ εάν είχε ολοκληρωθεί το πρόγραμμα δεν θα αντιμετώπιζαν το
χειμώνα με αυτούς τους όρους που θα τον αντιμετωπίσουν τώρα. Σας κάνουμε
έκκληση, ήμασταν χθες με την κυρία Μανωλάκου, είδαμε τον κ. Υφυπουργό και σας
κάνουμε έκκληση μια και δεν είσαστε, να το δείτε και να κάλεσετε τους
εργαζόμενους να έρθουν. Είναι σημαντικό, και το ξέρετε πολύ καλύτερα γιατί
εσείς κατά το παρελθόν, είχατε τοποθετηθεί με διαφορετικό τρόπο, κ. Υπουργέ,
απ' ό,τι τοποθετείσθε αυτή τη στιγμή.
Σας ευχαριστώ πολύ, κ. Πρόεδρε.
Το Γραφείο Τύπου
